Pyromanen komen niet alleen onder mensen voor, sommige vogels vertonen soortgelijk gedrag. Ze verspreiden branden naar eigen behoefte. Hier is de reden.
In Australië, in het bushland, kennen de inheemse volkeren al lang het fenomeen van de ‘vuurvogels’. De firehawks, ook bekend als ‘pyromane vogels’, zouden volgens de Aboriginal-traditie het vuur aan de mens hebben gebracht.
Sindsdien houden deze vogels de mythe in stand door een heel bijzondere jachttechniek te gebruiken: het aansteken van branden. Een studie uit 2017, gepubliceerd in het tijdschrift Journal of Ethnobiology, bevestigde het bestaan van deze brandstichtende vogels, waarvan het brandstichtende gedrag – dat niet zonder problemen is in de strijd tegen de verspreiding van bosbranden – tot dan toe tot de folklore behoorde.
Waarom zegt men dat sommige vogels pyromanen zijn?
Sommige vogels worden pyromanen genoemd omdat ze opportunistisch zijn en profiteren van bos- of heidebranden om opzettelijk andere branden te stichten, een krachttoer die ze uitvoeren door brandende sintels in hun snavel of klauwen te pakken en deze verderop weer los te laten. Zo dwingen ze hun prooien (knaagdieren, amfibieën, kleine gewervelde dieren…) om voor de vlammen te vluchten en kunnen ze deze gemakkelijker vangen wanneer ze in het open veld zijn.
Mark Bonta, een van de auteurs van de studie uit 2017, legt uit hoe ze te werk gaan: “Ze zien rook en gaan op pad. Ze grijpen brandende takken die ze herhaaldelijk loslaten, totdat ze in staat zijn om een vuur aan te steken aan de overkant van een weg, een rivier of een door mensen aangelegde brandgang. Dit is opzettelijk, want ze steken vuren aan en doen dit omdat ze meer prooien nodig hebben.”
Welke vogels verspreiden onbedoeld vuren?
Tot nu toe zijn drie vogelsoorten geïdentificeerd als brandstichtende vogels. Het gaat om de zwarte wouw (Milvus migrans), de fluiterwouw (Haliastur sphenurus) en de berigora-sperwer (Falco berigora).
Dat alleen deze drie soorten roofvogels bekend zijn, komt doordat zij het meest voorkomen in de regio’s van Australië waar het fenomeen van brandstichtende vogels het vaakst is waargenomen. De auteurs van de studie sluiten echter niet uit dat ook zeldzamere soorten in staat zijn om branden te veroorzaken door brandende takken vast te grijpen. Ze hebben ze gewoon nog niet in actie kunnen zien.
In welke landen worden ‘firehawks’ vaak waargenomen?
De firehawks zijn het vaakst waargenomen in Australië, voornamelijk in West-Australië, Queensland en het Noordelijk Territorium. Deze waarnemingen worden meestal rechtstreeks gedaan door de inheemse bevolking van het eilandcontinent en door leden van de bosbrandbestrijdingsdiensten.
Maar niet alleen Australische roofvogels beoefenen deze bijzondere jachtmethode. Hetzelfde gedrag is waargenomen bij roofvogels in West- en Oost-Afrika, Papoea-Nieuw-Guinea, Zuid-Amerika (Brazilië en Panama) en de Verenigde Staten.
