Een nieuwe studie heeft een neurocognitief onderzoek uitgevoerd naar ‘mentale black-outs’, wat we ook wel ‘een leeg hoofd’ noemen. Ontdek wat de wetenschap over dit fenomeen heeft ontdekt.
Soms lijkt het alsof onze geest uitschakelt en we niets meer in ons hoofd hebben. De wetenschap heeft nu een verklaring voor dit fenomeen.
Kent u dat moment waarop uw geest lijkt ‘uit te schakelen’ en volledig leeg is? Een fenomeen dat gewoonlijk een ‘geheugenverlies’ wordt genoemd. Welnu… een studie heeft onderzocht wat er in de hersenen gebeurt wanneer dit gebeurt, en waarom sommige mensen dit vaker ervaren dan anderen. Dit is wat de onderzoekers hebben ontdekt.
De wetenschap achter ‘geheugenverlies’
In het artikel, gepubliceerd in het tijdschrift Trends in Cognitive Sciences, hebben onderzoekers 80 studies over het fenomeen ‘mentale black-out’ (mind blanking in het Engels) geanalyseerd om te begrijpen hoe dit ‘geheugenverlies’ meer kan onthullen over de aard van het bewustzijn en de verschillen in de subjectieve ervaring van elk individu.
Aan de hand van elektro-encefalogrammen (EEG’s) hebben ze vastgesteld dat de hersenen tijdens deze momenten in een soort ‘lokale slaap’ terechtkomen, met trage signalen die lijken op die tijdens de slaap, ook al is de persoon wakker.
‘Geheugenverlies’ komt vaak voor tijdens langdurige periodes van concentratie, slaaptekort of fysieke vermoeidheid en gaat gepaard met onderbrekingen van het geheugen, de aandacht en de taal.
Bij magnetische resonantieonderzoeken werd ook een deactivering waargenomen van hersengebieden die verband houden met taal, beweging en geheugen wanneer mensen bewust probeerden aan niets te denken – wat kan verschillen van een spontane ‘leegte’.
Bovendien hebben onderzoekers ontdekt dat we gemiddeld tussen 5% en 20% van onze tijd met een ‘lege geest’ doorbrengen, maar dit verschilt van persoon tot persoon. Mensen met een aandachtstekortstoornis met of zonder hyperactiviteit (ADHD) geven bijvoorbeeld aan dat ze deze ervaring vaker hebben dan neurotypische mensen. Veelvoorkomende ervaringen die worden omschreven als ‘geheugenverlies’ zijn onder andere versprekingen, geheugenproblemen en onderbrekingen van de innerlijke dialoog.
Het is belangrijk om te benadrukken dat deze toestand verschilt van ‘dagdromen’: terwijl dagdromen vage gedachten impliceert, komt een geheugenverlies overeen met een bijna totale afwezigheid van gedachten. Deze ‘mentale leegte’ treedt meestal op aan het einde van lange en intensieve taken, zoals examens, of na slaaptekort of intense fysieke inspanning, maar het is ook een typische toestand van waakzaamheid. Met andere woorden, zoals de onderzoekers beschrijven, is de kans op een ‘black-out’ groter wanneer de hersenen in een zeer opgewonden of zeer rustige toestand verkeren.
De onderzoekers veronderstellen dat de gemeenschappelijke factor in de verschillende vormen van ‘mentale black-outs’ te maken zou kunnen hebben met schommelingen in het opwindingsniveau, waardoor essentiële cognitieve mechanismen zoals het geheugen, de taal of de aandacht niet goed functioneren.
Met andere woorden, de verklaring voor het ‘geheugenverlies’ zou liggen in veranderingen in de fysiologische, neuronale en cognitieve niveaus van de mens. De onderzoekers willen zich nu concentreren op nieuwe studies om beter te begrijpen wanneer het brein ‘leeg’ lijkt te worden.
