Traditioneel wordt blauw geassocieerd met gevoelens van rust, vertrouwen en loyaliteit, terwijl rood vaak wordt geassocieerd met passie, energie en levenskracht
De wereld van kleuren gaat veel verder dan alleen visuele esthetiek. Sinds mensenheugenis hebben kleuren betekenis, kunnen ze emoties oproepen, onze stemming beïnvloeden en zelfs onze beslissingen beïnvloeden. Kleurpsychologie is de tak van de psychologie die zich bezighoudt met het bestuderen van deze diepe verbanden tussen de kleuren om ons heen en onze psyche. Ze onderzoekt hoe we de werkelijkheid waarnemen door het kleurenprisma en hoe onze voorkeuren tot op zekere hoogte een weerspiegeling kunnen zijn van intrinsieke aspecten van onze persoonlijkheid, onze motivaties en zelfs de manier waarop we de wereld verwerken. Het is niet verwonderlijk dat dit vakgebied veel belangstelling wekt, aangezien het ons een fascinerend kijkje biedt in onszelf en anderen.
Binnen dit domein ontstaan interpretaties die specifieke kleuren in verband brengen met bepaalde karaktereigenschappen. Blauw wordt traditioneel geassocieerd met gevoelens van kalmte, vertrouwen en loyaliteit, terwijl rood vaak wordt geassocieerd met passie, energie en levenskracht. Groen roept associaties op met de natuur, groei en hoop. Sommige onderzoeken en analyses binnen de psychologie gaan echter een stap verder en suggereren meer specifieke en soms controversiële verbanden. Een recent voorbeeld, dat tot discussie heeft geleid en ideeën uit dit vakgebied weer opraapt, komt uit interpretaties die verband houden met studies zoals die van de Universitat de Barcelona en figuren als Jonathan García-Allen, oprichter van ‘Psicología y Mente’. Deze analyses stellen dat bepaalde kleuren vaker worden gekozen door mensen met bepaalde kenmerken, waaronder mogelijk een lager creativiteitsniveau of een minder innovatieve levenshouding.
Bruin en grijs: op zoek naar stabiliteit en neutraliteit
Volgens de interpretaties van García-Allen, gebaseerd op de kleurenpsychologie, zijn er bepaalde tinten die meer resoneren bij mensen die zich minder op hun gemak voelen bij ambiguïteit, risico’s en improvisatie. De eerste van deze kleuren is bruin. Deze aardse tint, die wordt geassocieerd met stabiliteit, degelijkheid en voorspelbaarheid, zou de voorkeur genieten van mensen die veel waarde hechten aan de zekerheid die vaste structuren en duidelijke regels bieden. Voor hen is het volgen van regels geen probleem, maar een bron van comfort. Het idee om met onbekende situaties geconfronteerd te worden, oplossingen te moeten improviseren of risico’s te nemen, kan hen aanzienlijk ongemakkelijk maken. Deze voorkeur zou een meer traditionele of conservatieve mentaliteit kunnen weerspiegelen, die minder geneigd is tot het verkennen van nieuwe ideeën of disruptieve creatieve expressie, waarvoor men vaak uit zijn comfortzone moet treden.
Grijs is een andere kleur die volgens dit perspectief tot de favorieten behoort van mensen met een vergelijkbaar profiel, zij het met andere nuances. Grijs wordt vanwege zijn neutrale karakter en zijn ligging halverwege tussen wit en zwart vaak geassocieerd met passiviteit, besluiteloosheid en een zekere mate van onvastheid. Mensen die de voorkeur geven aan grijs, zijn mogelijk geneigd om geen uitgesproken standpunten in te nemen en voortdurend op zoek te zijn naar evenwicht en soberheid. Deze neiging tot neutraliteit kan worden geïnterpreteerd als een geringere bereidheid om intense emoties te uiten of om gedurfde creatieve projecten aan te gaan die een sterke persoonlijke overtuiging vereisen. Het streven naar evenwicht kan in sommige gevallen leiden tot moeite met het nemen van snelle beslissingen of het leiden van initiatieven die een breuk met het gevestigde betekenen.
Lichtgeel en concentratie: een gesuggereerd verband
De derde kleur die in deze analyse wordt genoemd, is geel, met name in de bleke of vervaagde tinten. In tegenstelling tot felgeel, dat vaak wordt geassocieerd met vrolijkheid en optimisme, wordt bleekgeel vanuit psychologisch oogpunt in verband gebracht met mogelijke concentratieproblemen. Mensen die voor deze kleur kiezen, kunnen moeite hebben om zich te concentreren op taken die langdurige aandacht vereisen, vooral als deze complex of veelzijdig zijn of als er een reeks gedetailleerde stappen moet worden gevolgd. Deze concentratieproblemen kunnen indirect het vermogen beperken om uitgebreide creatieve projecten te ontwikkelen of problemen aan te pakken die een grondige en langdurige analyse vereisen, aspecten die soms in verband worden gebracht met bepaalde facetten van fluïde intelligentie of het vermogen om complexe problemen op te lossen.
Het is van cruciaal belang te benadrukken dat deze associaties tussen kleuren en eigenschappen zoals intelligentie of creativiteit met de nodige voorzichtigheid moeten worden geïnterpreteerd. Kleurpsychologie is een interpretatief vakgebied en kleurvoorkeuren worden beïnvloed door een groot aantal factoren: persoonlijke ervaringen, culturele associaties, herinneringen en zelfs tijdelijke stemmingen. Het zou een te grote vereenvoudiging en mogelijk misleidend zijn om de complexiteit van de menselijke intelligentie of de enorme omvang van creativiteit te reduceren tot de keuze van een favoriete kleur.
Een universum van betekenissen: rijkdom die verder gaat dan labels
Hoewel bruin, grijs en lichtgeel in deze specifieke interpretatie worden genoemd, biedt het kleurenspectrum een veel bredere en vaak positieve rijkdom aan betekenissen. Groen, zoals gezegd, staat in verband met de natuur, harmonie en empathie.
Zwart roept elegantie, kracht en mysterie op. Wit symboliseert zuiverheid, reinheid en orde. Paars, van oudsher verbonden met het koningshuis, suggereert ook spiritualiteit, mysterie en, interessant genoeg, creativiteit en veiligheid in sommige interpretaties. Roze staat voor zachtheid, liefde en vrouwelijkheid. Zelfs oranje, dat soms minder populair is, wordt geassocieerd met waardevolle eigenschappen als gezelligheid, enthousiasme, energie en waardering voor vriendschap.
Kortom, hoewel de kleurenpsychologie ons aanzet tot nadenken over de mogelijke verbanden tussen onze voorkeuren en onze manier van zijn, is het cruciaal om deze interpretaties met een kritische en open geest te benaderen. Het toekennen van intelligentie of creativiteit op basis van iemands favoriete kleur is een generalisatie die voorbijgaat aan de complexiteit van de mens en de vele factoren die onze geest en ons karakter vormen. Kleuren verrijken onze ervaring van de wereld, en onze voorkeuren voor kleuren zijn in de eerste plaats een persoonlijke en subjectieve uitdrukking, een weerspiegeling van onze individuele geschiedenis en van de emoties die we op een bepaald moment zoeken of die ons aanspreken.
