Het ITER-project, geleid door de Europese Unie en gesteund door de Verenigde Staten, stelt een revolutionair energiemodel voor kernfusie voor, en heeft nu een essentieel onderdeel daarvoor.
Het is geen sciencefiction. Het is het ITER-project, de meest ambitieuze poging van de mensheid om kernfusie, de schone en onuitputtelijke energiebron die de zon voedt, te beheersen. ITER, gelegen in Saint-Paul-lez-Durance, in het zuiden van Frankrijk, heeft een budget van bijna 24 miljard euro en brengt 35 landen samen in een ongekende wetenschappelijke race.
Het laatste belangrijke onderdeel dat is aangekomen, is de zogenaamde centrale solenoïde, een technologisch wonder dat in de Verenigde Staten is vervaardigd. Dit soort “magnetisch hart” kan velden genereren die krachtig genoeg zijn om het hete plasma op te vangen dat nodig is voor fusiereacties. Met andere woorden: het is wat zal voorkomen dat de minisun die in de reactor wordt gecreëerd, uit de hand loopt.
Het wordt ‘het magnetische monster’ genoemd, en dat is niet voor niets: zes supergeleidende modules (waarvan er vier al zijn geïnstalleerd), elk met het gewicht van een Boeing 747, en een ondersteunende structuur die een sciencefictionroman waardig is. De assemblage ervan is mogelijk gemaakt door een handvol Amerikaanse bedrijven die alles hebben geleverd, van schroeven tot stalen staven van 15 meter die met chirurgische precisie zijn gesmeed.
Een vrijwel onverwoestbaar pantser
“Het geheim zit niet alleen in de magneet, maar ook in het skelet”, legt David Vandergriff, ingenieur bij het Oak Ridge National Laboratory en ontwikkelaar van de solenoïde, uit aan het Franse medium Innovant. Zijn team moest een soort kooi van titanium en staal ontwikkelen die de kolossale krachten kan weerstaan die zullen ontstaan wanneer de reactor in werking is. Superbolt, een bedrijf uit Pennsylvania, was een van de bedrijven die de connectoren moest maken die het geheel bij elkaar houden.
De geschiedenis van ITER is niet zonder uitdagingen geweest. Het project, dat begon met een startbudget van 5 miljard euro, is exponentieel gegroeid in complexiteit en kosten. Volgens de projectautoriteiten zelf zal het project, als het slaagt – en dat duurt nog jaren – bewijzen dat het mogelijk is om 500 megawatt schone energie op te wekken met slechts 50 megawatt input. Niets ter wereld heeft momenteel een dergelijke energieproductiecapaciteit. Bovendien zonder langdurig radioactief afval, zonder uitstoot en zonder de instabiliteit van fossiele brandstoffen.
Terwijl dit systeem wordt ontwikkeld, kijkt de wereld toe. De solenoïde wordt verder in elkaar gezet en met elke bout die wordt vastgedraaid, komt de mensheid een stapje dichter bij het temmen van het vuur van de sterren. Wie weet kan de mens in de toekomst de zon in zijn handpalm houden.
